Падтрымаць каманду Люстэрка
Беларусы на вайне
  1. Аказваецца, у СІЗА на Валадарскага былі віп-камеры. Расказваем, хто ў іх сядзеў і ў якіх умовах
  2. Урад укараняе новаўвядзенні ў рэгуляванне цэн — што змяняецца для вытворцаў і гандлю
  3. Топ-5 першакрасавіцкіх розыгрышаў, якія ўдаліся занадта добра
  4. Дэпутаты прынялі падатковае новаўвядзенне. Расказваем, у чым яно заключаецца і каго датычыць
  5. Похоже, мы узнали реальную численность населения Беларуси. И она отличается от официальной статистики
  6. У беларусов есть собственный русский язык? Вот чем он отличается от «основного» и что об этом говорят ученые
  7. «Бондарава — тыповы хунвэйбін». Чаму ў Беларусі рэпрэсуюць прарасійскіх актывістаў?
  8. В Кремле усилили риторику о «первопричинах войны»: чего там требуют от Трампа и что это будет означать для Украины — ISW
  9. Ці быў у зніклай Анжалікі Мельнікавай доступ да спісаў тых, хто данаціў НАУ, і іншай важнай інфармацыі? Даведаліся ў Паўла Латушкі
  10. «Да, глупо получилось». Беларусы продолжают жаловаться в TikTok на трудности с обменом валюты
  11. Даведаліся з непублічнага дакумента, колькі медыкаў не хапае ў Беларусі (і як чыноўнікі навучыліся хаваць гэтую лічбу)
Читать по-русски


Сярод дарадцаў галоўнакамандуючага ўкраінскай арміі Валерыя Залужнага 33-гадовая Арэста Брыт — «Міс Кіеў — 2006», валанцёрка, кіраўніца дабрачыннага фонду «Бон», уладальніца ордэна Княгіні Вольгі — узнагароды, якую ўкраінкам уручаюць за выбітныя заслугі ў грамадскай дзейнасці. Пра тое, як будаваць кар’еру, будучы жанчынай з эфектнай знешнасцю, пра сяброўства і працу з Залужным, плёткі вакол гэтага сяброўства, барацьбу Украіны ў вайне з Расіяй Брыт расказала ў вялікім інтэрв'ю «Люстэрку».

Ореста Брит во время полномасштабной войны в Украине. Фото: www.instagram.com/orestabrit
Арэста Брыт. Фота: instagram.com/orestabrit

«Валерый Фёдаравіч — чароўны мужчына, але ў яго не менш чароўная жонка»

— Вы — дарадца галоўнакамандуючага Украіны Валерыя Залужнага. Я амаль не знайшла гэтай інфармацыі ва ўкраінскіх медыя, але так вас прадстаўляў літоўскі Delfi падчас саміту NATO.

— Так, ёсць такая пасада — пазаштатны дарадца, прадугледжаная ва ўмовах поўнамаштабнай вайны. Яна афіцыйная, але не аплачваецца. Я не вайскоўка, застаюся кіраўніцай дабрачыннага фонду (ён створаны ў 2014 годзе для дапамогі сем’ям байцоў АТА і пацярпелым падчас ваенных дзеянняў. — Заўв. рэд.), валанцёркай, цывільным чалавекам, які працягвае сваю працу. Мая цяперашняя місія — гэта вынік маёй 9-гадовай дзейнасці і беспрэцэдэнтнага даверу арміі да мяне. Але я б назвала гэта магчымасцю каардынацыі з кампетэнтнымі органамі для дасягнення выніку за самыя кароткія тэрміны, для зладжанага ўзаемадзеяння з Генеральным штабам.

— У многіх можа ўзнікнуць пытанне: што цывільны чалавек можа параіць, якую экспертную ацэнку даць галоўнакамандуючаму?

— Таму я і кажу: так не працуе. Гэта называецца чамусьці дарадца, а па факце гэта магчымасць дапамагчы. Ён [Залужны] у пачатку поўнамаштабнай вайны скаардынаваў нашую працу са сваімі намеснікамі, і я атрымала магчымасць экспертызы менавіта сярод вайскоўцаў. Што канкрэтна будзе патрэбнае праз месяц-два і ў якой колькасці, я магу вызначыць за лічаныя гадзіны і адразу выбудаваць камунікацыю па патрэбах і магчымасцях. Калі на мяне выходзяць людзі, якія хочуць дапамагчы, я пытаю ў Генштаба, што будзе карысным, і мы хутка ўступаем у калабарацыю і гэта выконваем. Мы — дапаможны інструмент, які працуе на максімальную аптымізацыю дапамогі і падтрымкі.

Разумееце, калі вайскоўцы бачаць патрэбу, гэта ўжо позна. Задача прафесійнага дабрачынца — прадбачыць запыт вайскоўца, занятага абаронай. То-бок летам мы рыхтаваліся да зімы, запасаліся загадзя, каб пазбегнуць сезонных нацэнак, пралічвалі час на лагістыку. Калі ты пазіцыянуеш сябе як дарадца, эксперт, трэба і дзейнічаць адпаведна. Таму расказваць, што я валанцёрка, які арыентуецца на запыты байцоў, — не. Мы самі прагназуем, што вайскоўцам будзе патрэбнае. Яны, стоячы на сектары, не ведаюць гэтага. Яны не арыентуюцца, што адбываецца за іх квадратам.

Ореста Брит с главнокомандующим ВСУ Валерием Залужным. Фото: www.instagram.com/orestabrit
Арэста Брыт з галоўнакамандуючым УСУ Валерыем Залужным. Фота: www.instagram.com/orestabrit

— Як і калі вы пазнаёміліся з Валерыем Залужным?

— Гэта было на агульных мерапрыемствах. Такое шапачнае знаёмства, якое перарасло ў вялікае сяброўства з прычыны вайны. Мы ўсе адно аднаму дапамагалі. І не ўсе заўсёды былі генераламі. Гэта зносіны, якія сфармаваліся за дзевяць гадоў. Чаму ў валанцёрстве няма канкурэнцыі? Таму што мы шмат гадоў адно аднаго ўсе ведаем. Мне 33 гады, і дзевяць з іх я ўцягнутая ў баявыя дзеянні, дапамагаю пацярпелым ад вайны, хоць, дзякуй богу, мая сям’я не пацярпела, у нас мужчыны не ваююць (майго бацькі няма ў жывых).

Гэтая гісторыя яшчэ з Майдана нас усіх з’яднала. І сказаць, як так адбылося, што мы сябруем з галоўнакамандуючым ці яшчэ з кімсьці з кіраўнічых персон… Мы глядзім на якасці чалавека, а не на пасады. Сёння галоўнакамандуючы — Валерый Фёдаравіч, заўтра — яшчэ нехта. Але для мяне вялікі гонар быць дарадцай менавіта гэтага чалавека.

За дзевяць гадоў, што я ў дабрачыннасці, я не пайшла ў палітыку і не планую. Я проста валанцёрка, якая добра арыентуецца ў палітыцы, як ва ўкраінскай, так і ў міжнароднай, таму і амбіцый не мае (смяецца). Але для мяне вялікі гонар быць побач з гэтым годным і прыстойным чалавекам. Прафесіянал. Вялікі гонар змагацца плячом да пляча з ім за Украіну.

— Гэта праўда, што ён вельмі просты, адкрыты, кантактны чалавек? Можа прыйсці на вяселле, адказаць на паведамленне.

— Я не ведаю, бо на вяселлях з ім не была і да мяне на вяселле ён пакуль яшчэ не прыходзіў (спадзяюся, аднойчы прыйдзе, прынамсі я абавязкова запрашу). Але на тэлефон не заўсёды можа адказаць, бо вельмі заняты. Не ведаю, наколькі просты, — гэта вельмі глыбокі, адукаваны чалавек. Тое, што ён без лішняга пафасу, адкрыты, душэўны, — гэта факт. Шчырая ўсмешка, станісты мужчына, разумны і моцны — сапраўдны галоўнакамандуючы. Тут словы лішнія — па ім усё відаць. Якім яго людзі бачаць, такі ён і ёсць насамрэч, і гэта дарагога каштуе.

— Расійскія прапагандысты сцвярджаюць, што вы атрымліваеце нейкія прывілеі, шмат чаго дасягнулі якраз праз блізкае знаёмства з Залужным. Як вы да гэтага ставіцеся?

— Прыкольна, калі ўся [іх] краіна баіцца трапіць пад мабілізацыю і на фронт, расіяне выдаюць знаходжанне на перадавой і барацьбу за незалежнасць за прывілею (смяецца). Калі чытаю пра сябе ў рускіх медыя, здзіўляюся сваім поспехам. Адзінае, што мне трэба, — ачысціць ад расіян Украіну.

Можа, калі б мне было гадоў 20, я б перажывала і нешта даказвала. Але ў мяне сфармаваўся характар яшчэ, напэўна, з часоў конкурсаў прыгажосці. Я была звычайнай 16-гадовай школьніцай, калі выйграла «Міс Кіеў — 2006». Нашая сям’я тады перажывала досыць складаныя часы — мама страціла мужа і засталася адна з дзвюма дочкамі на руках.

Мая маці заўсёды стаяла за нас з сястрой, за нашую рэпутацыю, гарой, старалася выхаваць правільнымі дзяўчатамі. Але мне заўсёды прыпісвалі нейкія матэрыяльныя гісторыі, раманы з нейкімі дзядзькамі, з футбалістамі, хоць я была яшчэ зусім юнай. У мяне вельмі часта і незаслужана ляцелі гэтыя абвінавачанні, плёткі. Спачатку гэта моцна траўмавала, дагэтуль не разумею, як я ўсё гэта перажыла. Але цяпер я ўжо не дзіця, і мне смешна. Як мне, так і Валерыю Фёдаравічу. Ну, што магу сказаць? Што ім [расіянам] застаецца, калі мы іх выбіваем? Пішуць такое, ну і добра.

— Раман з Залужным вам таксама прыпісвалі…

— Так, і такое было. Ну, слухайце, у Расіі на большае фантазіі не хапае. Валерый Фёдаравіч — чароўны мужчына, але ў яго не менш чароўная жонка. Таму гэта дзіўнае прыпісванне раману, тым больш што і ў мяне склалася асабістае жыццё.

— Вы замужам?

— Не, але ў мяне цудоўныя адносіны, правільныя і фундаментальныя. Не хацелася б змешваць вяселле з вайной — думаю, усяму свой час.

— Як гэта — будаваць кар’еру, будучы прыгожай жанчынай, яшчэ і пераможцай конкурсу прыгажосці? У грамадстве яшчэ шмат стэрэатыпаў у стылі «або прыгожая, або разумная», але вы вучыліся ў Сарбоне.

— Прыгожая — гэта не мая заслуга, такой я нарадзілася. Але так, ёсць пабочка: клішэ, абясцэньванне таго, што ты робіш. Але вучыцца ў Сарбоне досыць складана як прыгожым, так і непрыгожым. Гэтаксама і на вайне: прыгожым і непрыгожым аднолькава прылятае (смяецца). Таму я спачатку абрала сферы, дзе, як вы разумееце, знешнасць не грае ролі.

Гэта ўсё жарты, але [прыгажосць] хутчэй перашкаджае, чым дапамагае: у нас шмат брудных плётак. Можа, калі б я сядзела на канапе, таксама б іх разводзіла (смяецца). Але сказаць, што ёсць булінг ці трэба абараняць правы жанчын… Вельмі шмат правакацый ідзе з боку жанчын у тым ліку.

— Што вывучалі ў Сарбоне?

— Сувязі з грамадскасцю ў сферы культуры і медыяцыі. Што атрымала як веды, навыкі, тое і рэалізоўваю ва Украіне. Я ніколі не планавала заставацца ў Францыі. Хацела быць адукаванай, жонкай, мамай сваіх дзяцей — такія глабальныя планы заўсёды былі. Бо фінансавы дабрабыт заўсёды нестабільны, з якой бы сям'і ты ні выйшла. А адукацыю ніколі ніхто не адбярэ. Кавід, рэвалюцыі, вайна — яны паказалі, што сёння ў цябе ёсць дом, сям’я, краіна, а заўтра можа і не быць. А веды — тое, што ты заўсёды можаш манетызаваць. Таму трэба іх атрымліваць і імкнуцца перадаць дзецям.

«Вельмі спачуваю Ціханоўскай. Я, напэўна, звар’яцела б»

— Вы сустракаліся з Ціханоўскай на саміце NATO?

— Не, ні тады, ні калі-небудзь яшчэ.

— Нешта ведаеце пра яе саму, пра яе працу? Яна жанчына-лідарка — і вы жанчына-лідарка.

— Я не аматарка ўмешвацца ў справы іншых краін, асабліва калі гэтая краіна інтэграваная ў агрэсію супраць маёй. І лічу, што апазіцыя мусіць быць сфакусаваная на вырашэнні праблем у сваёй дзяржаве. Як я разумею, адзінае, што мяне аб’ядноўвае з Ціханоўскай, — тое, што маю сям’ю прытуліла Літва ў складаныя часы агрэсіі Расіі, як і яе, калі ёй Лукашэнка дазволіў пакінуць Беларусь.

Я не вельмі цікавілася гэтай гісторыяй, але ведаю, што ў яе вельмі крутая каманда. І мае валанцёры — Маргарыта Ляўчук, Андрэй Ткачоў — якія дапамагаюць з пачатку поўнамаштабнага ўварвання з медыцынай, культурнай асветай, падтрымліваюць беларускіх добраахвотнікаў (Ткачоў — былы валанцёр ініцыятывы ByCovid19, цяпер — каардынатар Фонду медсалідарнасці. Ляўчук у 2020 годзе выступала на мітынгах штаба Ціханоўскай. — Заўв. рэд.). Маргарыта нядаўна прыязджала да байцоў палка Кастуся Каліноўскага на запрашэнне нашага фонду. Андрэй дапамагае з каардынацыяй і шмат медыцыны перадаваў, калі была вялікая патрэба ў шпіталяў. Ну і шмат беларусаў прывозіць нам амуніцыю, падтрымлівае ў тым ліку байцоў ГУР.

— Мне было цікава, як вы ставіцеся да яе як да жанчыны, якая таксама прайшла складаны шлях.

— Я ёй вельмі спачуваю. Яе можна паважаць як моцную жанчыну, якая чакае свайго мужа з турмы. Я, напэўна, звар’яцела б. Праўда. Рэальна, я не заставалася б стабільнай псіхічна і нарабіла б шмат бяды на яе месцы. Яна, магчыма, таленавіты дыпламат і палітык, улічваючы, што змагла сістэмна сфармаваць каманду, апазіцыю і змагаецца далей.

— Як украінцы яе ўспрымаюць?

— Ніяк, праўда. Магчыма, гэта гучыць непрыемна, але яна наогул не на слыху. Наратыў «Лукашэнка — Ціханоўская» можа быць сярод беларусаў, а ўкраінцы не думаюць пра гэта. Мы ж не Расія — не любім гаварыць пра іншыя краіны. Нас цікавіць усё, што залятае ва Украіну. Я лічу, што цяпер фокус Ціханоўскай мусіць быць скіраваны на Беларусь, на наладжванне сітуацыі, выяўленне слабых месцаў там. Але ёй не варта дзейнічаць палітычна паказальна, публічна праз Украіну, бо яна можа сутыкнуцца з агрэсіяй як ад беларусаў, так і ад украінцаў. Гэта мой пункт гледжання.

Я ведаю, як нашыя валанцёры-беларусы класна да яе ставяцца, паважаюць яе, як яна іх зараджае. Хоць, калі казаць пра ўсіх знаёмых беларусаў, стаўленне неадназначнае. Але як жанчыне, якая перажывае гэтую трагедыю ўтрымання мужа ў турме, усведамленне, што яго там катуюць, — я б не хацела быць на яе месцы, праўда.

— Як вы ўвогуле да беларусаў ставіцеся?

— Мы ўспрымаем вас як абсалютна адрозную дзяржаву, са сваімі бачаннем, падыходамі. Вы не мусіце быць як украінцы — махаць шашкай, ісці на расіян. У вас іншая нацыя, па-іншаму зламаны мозг, як быў зламаны ў нас за часамі саветчыны.

Я разумею, колькі ў вас прарасійскіх настрояў. Магу вам толькі паспачуваць. Не разумею, як гэтую бацылу вытруціць з вашай краіны, — яе трэба толькі перажыць. Нам вельмі пашанцавала генетычна з казацтвам. Ведаю, што ў вас таксама былі паўстанцы, але не вельмі добра арыентуюся ў вашай гісторыі — ведаю тое, што мне Маргарыта Ляўчук расказвала. Але, зноў жа, бачу з паводзінаў, што вы людзі сістэмы. Вось у вас што нельга, тое нельга. А ў нас калі нельга, то мы дасталі шаблю і пагналі.

Разумееце, вы трошкі іншыя ментальна. І гэта не дрэнна — гэта добра. Значыць, будзе менш рэвалюцый (смяецца)! Менш дэструктыву. Але хто мусіць узяць над вамі апеку, дапамагчы гэта ўсё зачысціць — я не ведаю гэтай панацэі. Яна напэўна ёсць, у вас напэўна ёсць план. Я проста не соваю нос у чужую дзяржаву. Вось калі мы пераможам, вы выганіце Лукашэнку і з Офісам вашай прэзідэнткі запросіце топ, скажам, нашых махноўцаў (у канцы 1910-х так называлі ўдзельнікаў анарха-сялянскага руху на паўднёвым усходзе Украіны падчас Грамадзянскай вайны. — Заўв. рэд.) расказаць, як у нас ідзе, то мы, можа, і раскажам. А цяпер я вельмі паважліва стаўлюся да кожнай дзяржавы, што б там ні адбывалася, і не мне дакладна з Украіны, дзе ў нас бардак, расказваць, як лепш паводзіцца беларусам.

— Пасля вайны паміж Беларуссю і Украінай могуць быць нармальныя суседскія адносіны?

— Канфлікт яшчэ ідзе, і калі будзе наступ з Беларусі — забіваць будзем усіх. І тады вашая краіна будзе цалкам асацыявацца з Расіяй. Вы мусіце гэта максімальна тлумачыць беларусам. Пакуль па тонкім лёдзе ходзіце. Як мінімум для мяне, бо я памятаю добрае: як беларусы адпраўлялі дапамогу, як ваююць на нашым баку. Усяляк камунікую з беларусамі ў Літве і бачу, як вы гэта ўсё перажываеце. І я даю вам інтэрв'ю, тлумачу, каб вы, магчыма, неяк паўплывалі на свядомасць людзей, каб яны не перайшлі гэтую рысу. Бо тут такая справа: калі на цябе ляціць, вораг адзін.

«На жаль, у інстытуцыях улады Украіны дастаткова прадстаўнікоў „насельніцтва“. Яны крадуць як апошні раз»

— Як выглядае вашае жыццё апошнія паўтара года? Часта даводзіцца ездзіць на фронт?

— Увесь гэты час усе цалкам уцягнутыя ў дзейнасць, якая была не настолькі папулярнай апошнія дзевяць гадоў, хоць мусіла б (гаворка пра валанцёрства. — Заўв. рэд.). Будзе не вельмі шчыра, калі я скажу, што гэтыя паўтара года цяжэйшыя, чым восем папярэдніх гадоў. Бо людзям, якія [тады] стараліся дапамагаць войску, пацярпелым, нашмат складаней, калі ўсім было ўсё роўна ці ўсё «не так неадназначна». Цяпер ужо вочы адкрыліся ў тых, каму ў дом заляцела ракета або зайшлі рускія. Яны зразумелі, што, напэўна, гэта страшна — што адбывалася раней на Данбасе, а цяпер дайшло да Кіева. Але я радуюся такім людзям. І вельмі ім спачуваю. Бо гэта надзвычай цяжкі груз — усвядоміць у такіх умовах, у такіх маштабах усё ўбачыць.

А цяпер абсалютна ўсе грамадзяне ўключаныя ў дапамогу. Валанцёрства — такая справа, што тут няма канкурэнцыі: занадта шмат задач. І нам праўда трэба як мага больш валанцёраў, арганізацый, якія будуць эфектыўныя. Таму я вельмі радуюся, калі людзі з нашага фонду выходзяць з жаданнем стварыць сваю арганізацыю з канкрэтным профілем, пазычаюць нашую практыку. Мы з радасцю дзелімся ўнутранай дакументацыяй, экспертызай, падтрымліваем пачаткоўцаў і стараемся, каб яны вучыліся на нашых памылках.

Менавіта так выглядаюць мае апошнія паўтара года. У нас, па-першае, фонд «Бон» — абрэвіятура ад «Благодійне об'єднання нації». Ён займаецца дапамогай цывільным. Гэта такі валанцёрскі хаб па падтрымцы і калег, і простых людзей, якім патрэбная дапамога. У нас пяць кірункаў, Гэта праўда шмат, але мы спраўляемся.

Ореста Брит во время полномасштабной войны в Украине. Фото: www.instagram.com/orestabrit
Арэста Брыт падчас поўнамаштабнай вайны ва Украіне. Фота: www.instagram.com/orestabrit

Летась я таксама заснавала грамадскае аб’яднанне выключна для дапамогі вайскоўцам. Назвала яго проста «Бон», каб яно асацыявалася з нашым бэкграўндам і атрымала той жа беспрэцэдэнтны давер арміі, які ўжо ёсць у фонду. Я адасобіла гэтую дзейнасць, каб не перашкаджаць прыцягваць сродкі на мірныя праекты ад данатараў, якія не гатовыя падтрымліваць узброенае супрацьстаянне. Калі чалавек хоча дапамагаць жывёлам, мы не можам адмовіць: «Не, давай на зброю!» Мы параім, куды менавіта скіраваць грошы, каб падтрымаць, напрыклад, эвакуацыю звяроў ці людзей, якія іх прытулілі.

— Сам фонд не шукае спонсараў?

— Вельмі шукае, але мы можам дазволіць сабе раскошу не браць ні грыўні ад прыцягнутых грошай, хоць закон дазваляе выкарыстоўваць да 20% на патрэбы самой дабрачыннай арганізацыі. Але глядзіце, мы з пачатку года прыцягнулі больш за 50 мільёнаў грыўняў толькі на патрэбы арміі (каля 4 млн 404 тысяч беларускіх рублёў. — Заўв. рэд.). Вось уявіце, колькі гэта, нават калі 1% забраць у хлопцаў і выдаткаваць на свае патрэбы. У нас з камандай не падымаецца рука. Таму мы вельмі ўдзячныя грамадскай арганізацыі UACC, якая больш за 60 гадоў таму была заснаваная ўкраінцамі ў ЗША і дагэтуль адстойвае ўкраінскую пазіцыю ў свеце. Яны ў пачатку поўнамаштабнай вайны самі нас набралі (дзевяць гадоў фонду, разумееце, мы ніколі не прэтэндавалі на гранты!) і сказалі: «Вы валанцёры і не бераце грошай, але, каб працягваць эфектыўную працу, вам патрэбнае інстытуцыянальнае ўтрыманне, і мы прапануем вам руку дапамогі».

Мы ўжо двойчы ад іх атрымалі грант на 50 тысяч даляраў на паўгода. То-бок яны заданацілі 50 тысяч, а мы дзякуючы ім змаглі прыцягнуць больш за мільён!

І на будучыню — адзіным варыянтам падтрымання дзейнасці для сваіх арганізацый я бачу гранты, прычым з-за мяжы. Каб на нас ніхто не мог уплываць і каб не выслухоўваць абвінавачанняў у злоўжываннях і карупцыі ў свой адрас.

Мы забіваемся на гэтай працы, шчыра кажучы, але любім яе. Для нас дабрачыннасць — ні ў якім разе не ахвярнасць. Ахвярнасць і гераізм — яны на фронце. Я гэта ведаю не з чутак — рэгулярна езджу на перадавую, і не толькі каб адвесці гуманітарную дапамогу.

— Была сітуацыя, калі вы ледзь не загінулі падчас паездкі на фронт. Што тады адбылося?

— Быў блізкі бой. Але я не скажу, што бяспечней у Кіеве сядзець.

— Ездзіце так блізка?

— Я заўсёды вельмі блізка, але катэгарычна не рэкамендую валанцёрам так рабіць. Проста, улічваючы, што з пачатку поўнамаштабнай вайны я яшчэ і супрацоўнічаю з Генштабам, нам неабходна разумець сітуацыю на фронце. Мы рэгулярна камунікуем з пазіцыямі. Мы не кабінетная гісторыя. Гэтаксама, як вы бачылі, у ГУР Буданаў удзельнічае ў аперацыях, Зяленскі, Залужны — увесь час на пазіцыях.

Ореста Брит во время поездки на фронт после полномасштабного вторжения России в Украину. Фото: Viktor Zalevskiy
Арэста Брыт падчас паездкі на фронт пасля поўнамаштабнага ўварвання Расіі ва Украіну. Фота: Viktor Zalevskiy

Мы ездзім без анлайн-GPS. Цяпер я ў дарозе выкарыстоўваю «старлінкі», а тады былі афлайнавыя карты. Хлопцы мне скінулі лакацыю ў Данецкай вобласці. Яны толькі зайшлі на пазіцыі і не арыентаваліся. І вось я ведаю, што гэта трэцяя лінія абароны, што еду ў бяспечнае месца, дзе мяне мусяць сустрэць. А замест гэтага трапляю адразу на перадавую, на акупаваную тэрыторыю. Гэта адразу за «промкай» Бахмута, там тады толькі пачыналіся сур’ёзныя баі. І я праехала наш апошні блакпост якраз тады, калі Расія прарвалася. Нашыя хлопцы вельмі годна, прыгожа прынялі іх. Я бачыла блізкі бой, перакрыжаваны агонь пяхоты, танкавы агонь. Выжыла. Але вельмі перапалохалася. Было шмат стратаў.

— Вы згадвалі пра «нажывацца». Як я разумею, у тым ліку на вайне. Валанцёры перыядычна кажуць пра неправераныя зборы і махляроў. Ва ўкраінскім Мінабароны былі вялікія скандалы з закупкамі для вайскоўцаў — з прадуктамі і курткамі. Чаму так атрымліваецца?

— Ва Украіне народ — суверэн (ад фр. souverain — «найвышэйшы», «вярхоўны» — асоба, якой належыць вярхоўная ўлада ў дзяржаве. — Заўв. рэд.). Але ёсць і «насельніцтва», якое дасталася нам з часоў, калі Украіна была калоніяй Расіі. Гэта людзі з рабскай ментальнасцю, функцыянал якіх зводзіцца да ўзроўню «паеў — спаражніўся — падчас перапынку размножыўся». І менавіта ім няма ніякай розніцы, і менавіта ім любая жыццёвая поза падыходзіць, а мараль — абсалютна лішняя катэгорыя, калі не перашкаджае звыкла функцыянаваць. Усё скіроўваецца на забяспечанне гэтых трох пазіцый. А скрасці заўсёды лягчэй, чым зарабіць.

На жаль, у інстытуцыях улады Украіны дастаткова прадстаўнікоў «насельніцтва». Яны крадуць як апошні раз, і ім няма ніякай розніцы: што вайна, што смерці і гэтак далей. Выйсце адно — толькі радыкальны падыход. Занадта дарагую цану мы плацім за нашую свабоду і незалежнасць.

«Рыхтуйцеся да перамогі і яе наступстваў. Гэта будуць самыя цяжкія часы»

— Буданаў казаў, што вясной 2023-га Украіна будзе ў Крыме. Хутка зіма. Я разумею, чаму контрнаступленне — гэта няхутка, але можаце патлумачыць, чаму давалі такія абнадзейвальныя прагнозы, што цяпер трэба апраўдвацца і тлумачыць, чаму ўсё ідзе павольней?

— Дык, а можа мы ў Крыме! Адкуль мы ведаем (смяецца)? Учора вышак Бойкі не было — сёння яны ёсць. Ды ніхто не ведае, як тое контрнаступленне ідзе, божа. Я навіны наогул не гляджу. Там праўды дакладна няма. Ведаеце, што той інтэрнэт піша? Пачытайце пра нас з Залужным! Не верце навінам, не глядзіце тэлевізар (смяецца).

— Да чаго рыхтавацца? На колькі яшчэ зацягнецца вайна?

— Рыхтуйцеся да перамогі і яе наступстваў. Гэта будуць самыя цяжкія часы. А колькі яшчэ чакаць, ніхто не можа сказаць. Палічыце, колькі там тых рускіх засталося, бо ў мяне няма такіх звестак.

Чытайце таксама