12 верасня 2024 года ў Масачусэтскім тэхналагічным інстытуце (MIT) прайшла 34-я штогадовая цырымонія ўручэння Шнобелеўскай прэміі. Яе прысуджаюць за самыя смешныя дасягненні ў розных галінах навукі, якія «спачатку забаўляюць, а потым прымушаюць задумацца». Пасля чатырох гадоў правядзення анлайн з прычыны пандэміі цырымонія вярнулася ў традыцыйную форму з жывой аўдыторыяй. Лаўрэатаў выбіралі ў дзесяці намінацыях. Хто ж перамог?
Прэмія міру
У гэтай намінацыі перамог псіхолаг-біхевіярыст Берэс Фрэдэрык Скінэр за эксперыменты па ацэнцы магчымасці выкарыстання жывых галубоў у якасці навігатараў для кіравання траекторыяй ракет.
Прэмія па батаніцы
Якаб Уайт і Феліпе Ямашыта атрымалі прэмію за знаходжанне доказаў таго, што некаторыя сапраўдныя расліны імітуюць формы суседніх штучных пластыкавых раслін.
Прэмія па анатоміі
Перамагла каманда даследчыкаў з Францыі і Чылі. Узнагароду яны атрымалі за вывучэнне таго, ці закручваюцца валасы на галаве ў большасці людзей у Паўночным паўшар'і ў тым самым кірунку (паводле гадзіннікавай стрэлкі ці супраць), што і ў большасці людзей у Паўднёвым паўшар'і.
Прэмія па медыцыне
Каманда навукоўцаў са Швейцарыі, Германіі і Бельгіі атрымала прэмію за доказ таго, што падробленыя лекі з балючымі пабочнымі эфектамі могуць быць эфектыўнейшымі, чым падробленыя лекі без пабочных эфектаў.
Прэмія па фізіцы
Даследчык з ЗША Джэймс С. Ляа ўзнагароджаны за тое, што прадэманстраваў і патлумачыў здольнасць мёртвай стронгі плаваць.
Прэмія па фізіялогіі
Галоўны прыз дастаўся калектыву даследчыкаў з Японіі і ЗША. Яны выявілі, што сысуны насамрэч могуць дыхаць з дапамогай задняга праходу.
Прэмія па імавернасці
Францішак Бартас і група навукоўцаў з Еўропы тэарэтычна і практычна даказалі гіпотэзу, прапанаваную Персі Дыяканісам, што падкінутая манета часцяком падае на той самы бок, на якой ляжала.
Прэмія па хіміі
Тэс Херэманс і яе калегі атрымалі ўзнагароду за выкарыстанне храматаграфіі для падзелу п’яных і цвярозых чарвякоў.
Прэмія па дэмаграфіі
Доктар Сол Джасцін Ньюман узнагароджаны за даследаванне таго, што многія людзі, вядомыя сваім доўгажыхарствам, жылі ў рэгіёнах з кепскай сістэмай уліку нараджальнасці і смяротнасці.
Прэмія па біялогіі
Пасмяротная ўзнагарода дасталася Фордзісу Элі і Уільяму Петэрсену з ЗША за даследаванне, праведзенае ў 1940 годзе. Навукоўцы для стварэння стрэсавай сітуацыі саджалі ката на спіну каровы і падрывалі папяровыя пакеты, каб праверыць, ці зменіцца аб’ём вылучанага малака. Ім удалося выявіць, што напалоханыя каровы даюць менш малака.